Binnen Lean and Green worden tal van emissiefactoren gebruikt voor het berekenen van de uitstoot van CO2 van logistieke activiteiten en de impact van maatregelen.
Het is aanbevolen eerst de best practice ‘Meten is Weten’ te lezen.
Verschillen tussen informatiebronnen
In een aantal landen worden door overheden of niet publieke organisaties emissiefactoren gepubliceerd ten behoeve van ondernemingen om hun (logistieke) emissies te kunnen berekenen.
Afhankelijk van de bron kunnen emissiefactoren echter sterk verschillen afhankelijk van het type emissiefactor en van, dikwijls arbitraire, uitgangspunten. Aandacht voor deze verschillen en hoe fouten in het gebruik van emissiefactoren te vermijden, maakt onderdeel uit van de begeleiding door het VIL van Lean and Green bedrijven.
Type emissiefactoren voor CO2 zijn:
- Gram of kg CO2 per eenheid energie of brandstof (kWh, liter diesel, kg kerosine, …)
- Gram of kg CO2 per type vaartuig of voertuig km
- Gram of kg CO2 per logistieke prestatie eenheid (ton-km, ton-mijl, m3– km, container km, …)
Deze verschillende emissiefactoren kunnen zowel slaan op Well to Wheel, Well to Tank als Tank to Wheel emissies.
De verschillen tussen ‘Tank to Wheel’ emissiefactoren per eenheid energie of brandstof zijn heel klein voor brandstoffen omdat de hoeveelheid koolstof en de berekeningsmethodologie vrijwel identiek zijn tussen de informatiebronnen.
De emissies per kWh elektriciteit verschillen daarentegen wel sterk tussen landen omdat dit sterk afhangt van de energiebronnen die worden gebruikt voor de opwekking van elektriciteit. In landen als Duitsland en Nederland wordt bijvoorbeeld veel steenkool gebruikt terwijl in België en zeker in Frankrijk het groter gebruik van kernenergie de CO2-emissies per kWh beperken.
Voor de twee andere typen (emissiefactoren per type vaartuig of voertuig km en per logistieke prestatie eenheid) zullen de verschillen veel groter zijn omdat een aantal arbitraire uitgangspunten een belangrijke rol spelen in de factor, zoals de gemiddelde beladingsgraad, het aantal lege kilometers, eventuele extra kms ten opzichte van wegtransport etc. Deze gemiddelde uitgangspunten kunnen sterk afwijken van de situatie in een onderneming.
Goede informatiebronnen voor (logistieke) emissiefactoren
Hieronder worden een aantal goede informatiebronnen weergegeven die vrij beschikbaar zijn. De meeste van deze informatiebronnen geven ook informatie over de uitgangspunten die werden gehanteerd bij het berekenen van hun emissiefactoren.
Bronnen voor gemiddelde emissiefactoren
- Stimular (Nederland): www.emissieberekenen.nl/filelib/file/Overzicht-emissiefactoren-v3.pdf
- Lipasto (Finland): www.lipasto.vtt.fi
- DEFRA (UK): www.defra.gov.uk/publications/2012/05/30/pb13773-2012-ghg-conversion/
- Franse overheid: Arrêté du 10 avril 2012 pris pour l’application des articles 5, 6 et 8 du décret n° 2011-1336 du 24 octobre 2011 relatif à l’information sur la quantité de dioxyde de carbone émise à l’occasion d’une prestation de transport
www.legifrance.gouv.fr
Bron voor emissiefactoren per kWh elektriciteit
- International Energy Agency: www.iea.org/publications/freepublications/publication/name,32870,en.html
Berekeningtools
Naast eenvoudige spreadsheets zijn er een aantal meer krachtige hulpmiddelen publiek beschikbaar voor het berekenen van emissies van transportactiviteiten. Deze rekenmodellen zijn gebaseerd op gemiddelde emissiefactoren en een aantal logistieke uitgangspunten die bij een aantal tools ook deels aan te passen zijn door de gebruiker.
Uitkomsten tussen verschillende tools kunnen sterk verschillen door verschillen in de berekeningmethodiek en in de keuze van arbitraire uitgangspunten.
Eenvoudige hulpmiddelen
- DEFRA (UK), Excel spreadsheet: www.defra.gov.uk/publications/2012/05/30/pb13773-2012-ghg-conversion/
- Duurzame Logistiek, CO2-meetlat: www.co2meetlat.duurzamelogistiek.nl
Meer krachtige hulpmiddelen
De meest uitgebreide publieke tool is EcoTransIT – www.ecotransit.org – die ontwikkeld werd door kennisinstellingen in opdracht van een aantal Europese spoorwegmaatschappijen.
EcoTransIT berekent het direct energieverbruik en de CO2– en andere emissies die uitgestoten worden door vaar- en voertuigen tijdens het transport van goederen. Ook geven de berekeningen het indirecte energieverbruik en de emissies uitgestoten tijdens de productie, het transport en distributie van de energie (well to tank). Voor elke transportmodus bepaalt een GIS-systeem in detail de route die door de goederen wordt gevolgd.
